Sille Köyü, hakkındaki yazıma başlamadan önce şunu belirtmeliyim ki bu tarihi köy oldukça meşhur bir köy. Konya denilince Mevlana Türbesi‘nden ‘dan sonra ilk akla gelen yerlerden biri. Tarihi çok eskilere, 5000 bin yıl öncesine dayanan bu harika köy Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminden izler taşıyor. Şimdi gelin hep beraber Konya‘nın gizli bir köşesinde saklı kalmış tarihi Sille Köyü’nü beraber gezelim.
Sille Köyü | 5000 Yıllık Tarihi Köy
Sille Köyü Tarihi
Konya merkeze 8 km uzaklıkta olan yerleşim yeri eski bir Rum Köyü’dür. Bölgede yapılan araştırmalarda Frig uygarlığına ait kalıntılara rastlanılmış. Çevrede bulunan taş eserler ve mimari özelliklere bakıldığında Roma döneminde inşa edildiği düşünülüyor. Antik dönemde ismi ”Su Perisi” anlamına gelen Sylla olarak bilinen Sille, Kudüs yolu üzerinde yer aldığı için önemli bir dini merkez olmuş.
Selçuklular’ın Konya’yı hakimiyetleri altına almaları ile Konya merkezde bulunan Gayrimüslümler Sille Köyü’ne göç etmişler. Erken Hristiyanlık döneminin ilk merkezlerinden olan yerleşim yerinde Müslümanlar ve Gayrimüslümler yıllarca birarada yaşamışlar.18 bin kişiye ulaşan nüfusuyla iç içe kardeşçe bir yaşam sürmüşler.
Ama bu düzen Haçlı Ordusu’nun bölgeyi talan etmesiyle bozulmuş. Pek çok Rum korktuklarından dolayı bulundukları bölgeyi terk ederek İstanbul‘a göç etmişler. Nüfusu oldukça azalan Sille’ye 1226 yılında Sultan I. Alaeddin Keykubat’ın, Ermenistan seferi dönüşünde Peçenek Türkleri’ni getirerek can katmış. Daha sonraki yıllarda da nüfus mübadelesi ile Rumlar Yunanistan’a göç etmişler.
Macar gezgin Bela Horvarth’ın yaptığı araştırmalar ve aldığı notlarda 1913 yılında bölgede 60 tane Klise’nin olduğunu belirtmiş.
Sille Köyü Mağaraları
Bölgede oldukça fazla mağaraya denk gelirsiniz. Sebebi ise Hristiyanlığın ilk yıllarında yapılan baskınlarda halk korunmak ve saklanmak amacıyla bu mağaralara gizlenmiş. Buram buram yaşanmışlık ve tarih kokan Sille’de yürürken rast geldiğimiz bu mağaralar bizi adeta geçmişte yolculuğa çıkarıyor. Farklı kullanım amaçlarıyla yapılmış olan mağaraların çoğunluğu barınma yeri olarak yapılsa da bir bölümü mezar ve kilise olarak kullanılmış.
Farklı kültürlerin bir arada yaşadığı yer her ne kadar zarar görsede o dönemlere ait Camiler, kiliseler, şapeller, köprüler, hamamlar, çeşmeler, su yolları göze çarpmaktadır. Bazı yapılar restore edilerek günümüze kadar ulaşmayı başarabilmiş. Şu anda Konya’nın Selçuklu ilçesine bağlı olan tarihi Sille Köyü, Konya Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından “Kentsel Sit Alanı“ olarak ilan edilmiş.
Sille Köyü’nde Gezilecek Yerler
Aya Elenıa Kilisesi
Buraya gelmeden önce biraz araştırma yaptığınızda bölgenin en önemli ve dikkat çeken yerinin Aya Elenıa Kilise’si olduğunu görürsünüz. Bir arada dostça yaşanmış yıllardan günümüze kadar ulaşmış bu yapı, 327 yılında Bizans İmparatoru Konstantin’in annesi Helena tarafından, Michael Archangelos adına yaptırılmış. Hac için Kudüs’e giden Helena, yol üzerinde uğradığı Konya’da Hristiyanlık döneminden kalma oyma mabetlerin olduğunu fark edince buraya bir kilise yaptırmaya karar verir.
Konya il merkezine 7 km mesafede bulunan Kilise’nin inşası sırasında kesme Sille taşları kullanılmış. Avlu kısmında kayalara oyulmuş odalar görürsünüz. Kilise’nin üzerinde bir kitabe yer alıyor. Bu kitabede bu Kilise’nin Konstantin’in annesi Helena tarafından yapıldığı bilgileri yer alıyor. Kilise’nin kemerlerine Meryem Ana, Hz. İsa’nın vaftiz edilmesi, Hz. Adem ve Havva’nın cennetteki yasak elmayı yemesi ve cennetten kovulma sahneleri işlenmiş.
Ayrıca iç kapısının üzerinde bulunan Yunan harfleri ile yazılmış 1833 tarihli başka bir kitabe daha bulunuyor. İçeriğinde yüzyıllardır çok fazla tadilattan geçen Kilise’nin dördüncü onarımının Sultan Abdülmecid döneminde yapıldığı bilgileri yer alıyor.
Kilise’nin kubbe kısmında Musa, Süleyman, Davut ve Danyal peygamberin tasvirlerinin yanı sıra merkezinde ise Hz. İsa’nın tasviri yapılmış.
Ak Manastır ( Eflatun Manastırı )
Hristiyanlığın ilk yıllarında kayalara oyularak yapılmış Ak Manastır olarak da bilinen Eflatun Manastırı hem İslam dini açısından , hem de Hristiyanlık açısından oldukça önemli bir yere sahip. Semavi Eyice ve Danimarkalı Carsten Niebuhr’un manastırda detaylı incelemelerde bulunmuşlar ve batı dünyasına kilisenin varlığını ve edindikleri bilgileri yayınladıkları yazılarla duyurmuşlar.
Hala içerisinde şapelleri ve yeraltı suyu bulunuyor. Bazı kaynaklarda Mevlana’nın 7 gün 7 gece burada kaldığı ve birşey yiyip içmeden sadece soğuk su içtiği belirtiliyor. Her yıl bir gün burada kaldığı ve gününü mescitte ibadetle geçirdiği diğer bilgiler arasında yer alıyor. Manastırın kitabeleri Konya Arkoloji Müzesi’nde sergileniyor.
Sille Kent Müzesi
5000 yıllık tarihi geçmişe sahip olan Sillede 19. ve 20. yüzyıla ait pek çok eser bu müzede sergileniyor. 2 kattan oluşan müzenin giriş katında Kabe’nin iç örtüsü ve Sille Medresesi’ne ait yazma eserler bulunuyor. Üst katta ise daha çok bölge halkının kullandıkları eşyalara yer verilmiş. Sille’ye özgü çömlekler, halılar, kap kacaklar ve hamam kültürüne ait daha pek çok eser bu bölümde sergileniyor.
Süt Şapeli – Zaman Müzesi
Türkiye’nin ilk zaman müzesi olan ve ismini süt veren annelerin sütlerinin çekilmesi üzerine çare bulmak amacıyla burayı ziyaret etmelerinden dolayı ”Süt Şapeli” olarak almış. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait pek çok eser müzede sergileniyor. O kadar ilgi çekici eser var ki hayran kalmamak elde değil. Çok büyük boyutlarda ki özel tasarımlı saatler müzenin duvarlarını süslüyor.
Roma dönemine ait arkeolojik güneş saati örneği ve Osmanlı dönemi güneş saati reprodüksiyonu benim en çok ilgimi çeken eserler arasında yer aldı. Orada bulunan görevliler eserlerle ilgili size detaylı bilgi vererek yardımcı oluyorlar.
Sille Çarşı Hamamı ( Ak Hamam)
Sille’nin girişinde bulunan hamam yuvarlak kubbeleriyle hemen dikkatimizi çekiyor. Hacı Ali Ağa Hamamı adıyla da bilinen hamam 1884 yılında Sille deresi’nin kenarına, Osmanlı tarafından yapılmış. Soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık adıyla bölümlere ayrılan yapıda, erkek ve kadınlar için ayrı alanlar mevcut. Bu tarihi yapı 1998 yılında restore edilmiş ve Sille Halk Evi Müzesi olarak kullanılmaya başlanılmış.
Şeytan Köprüsü
16. yüzyılda Osmanlı zamanında yapılan köprü, su kemeri olarak inşa edilmiş. İleriki dönemlerde ise iki yamacı birbirine bağlayarak köprü olarak kullanılmaya başlanılmış. Hem isminden hem de görüntüsünden midir bilinmez ama oldukça ürkütücü bir görüntüsü var. Köprünün üzeri 2 kişinin yan yana bile geçemeyeceği kadar dar ve oldukça yüksek.
Tabii köprü ile ilgili oldukça fazla efsane var. Kulaktan kulağa söylenmiş, söylendikçe de çoğalmış bu efsanelerden birine göre; Köprüyü yapan mimarının köprüyü bitirebilmek için buradan geçen ilk kişinin canını alması karşılığında şeytanla anlaşma yaptığı söylenir.
Çay Camii
Çay Cami 19. yüzyılda inşa edilmiş bir yapı. Sille Deresi’nin kenarında bulunan Çarşı içerisine yapılmış olan bu tarihi Cami çarşısının boşalması ve yerine evlerin yapılmasıyla bir mahalle cami haline gelmiş. Caminin doğu tarafında tek şerefeli bir minaresi bulunuyor. Konya Merkez Selçuklu Belediyesi tarafından “Tarihe Vefa” Projesi kapsamında restorasyonu yapılarak, tekrar ibadete açık hale getirilmiş.
Çömlekçilik
Çömlekçilik aslında Sillede yaşayanlar için bir geçim kaynağı olmuş. 1960’lı yıllardan günümüze kadar ulaşmış olan bu meslek sayesinde Türk ve Rum ustalar çömlek yaparak Anadolu’nun bir çok yerine yaptıkları kap kacakları satarak geçimlerini sürdürmüşler. Çömlekçilik hala Sille‘de oldukça önemli bir yere sahip. Gezerken pek çok dükkanın önünde topraktan yapılmış ürünlere rastlarsınız. Zaten sokaklarında yürürken buram buram Türk kahvesi kokusu insanı mest ediyor. Bunun nedeni de kahvenin topraktan yapılmış cezvelerde pişirilmesi. Bu arada bu güzel köye gelmişken közde pişirilmiş Türk kahvesinin tadına mutlaka bakın derim.
Sille Köyü Nerede?
Sille Köyü’ne Nasıl Gidilir?
Sille’ye en yakın durak 4 dakikalık yürüme mesafesinde bulunuyor. Halk otobüsleri ile bölgeye ulaşmak mümkün. 64-B nolu otobüs, buraya ulaşan İlk otobüstür. 64-A ve 99-A nolu hatları kullanarak da bölgeye rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Otobüsler Konya merkezden kalkıyor ve yaklaşık olarak yol yarım sat sürüyor.
Sille’de Ne Yenir?
Bölgede hoş vakitler geçirebileceğiniz cafeler ve restoranlar var. Acıktıysanız ve acaba ne yemeliyim? diye düşünüyorsanız benim size tavsiyem bölgenin en önemli ve lezzetli yemeği Kuzu Tandır’ın tadına bakmanız. Ağızda dağılan lokum gibi kuzu tandırı, hemen hemen tüm restoranlarda bulabilirsiniz. Kahvaltı yapmak yada ayak üstü çabucak bir şeyler atıştırmak isterseniz de sıcak bir çay eşliğinde sac da pişirilmiş peynirli, ıspanaklı, kıymalı gözleme çeşitlerini tercih edebilirsiniz.
Sizde tarihi mekanları gezmeyi seviyorsanız Sille Köyü bunun için bulunmaz bir fırsat. Konya’ya kadar gelmişken bu güzel bölgeyi mutlaka gezmeden dönmeyin derim.