Mostar Köprüsü ile ilgili bu yazımda köprünün tarihi geçmişi, hangi olayları yaşayıp günümüze kadar ulaşabilmiş ve daha birçok köprü hakkında bilinmeyenleri paylaşmaya çalışacağım. Seyahatiniz sırasında bu bilgilerin size çok faydasının olacağını düşünüyorum.
İstanbul‘da bulunan Miniatürk Müzesinde Mostar Köprüsünün minyatürü bulunuyor. Detaylı bilgi için linki tıklayın.
Mostar Köprüsü / Bosna -Hersek
Köprü Bosna- Hersek’in Mostar şehrinden geçen Neretva Nehri üzerine kurulmuş bir köprüdür. Çok acılı yıllara şahitlik etmiş ve hala izlerini taşıyan bu yaşlı köprü sadece tarihi yönü ve mimari yapısıyla değil, Kentin Boşnak ve Hırvat halkının bir kıyıdan diğerine geçişine izin vermiş. Şehir ismini de bu tarihi yapıdan almış.
Mostar Köprüsü Tarihi
Orjinal köprü, Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566’da inşa edilmiş. Neretva Nehri üzerinde, 24 metre yüksekte 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğinde olan Mostar Köprüsü 9 yılda tamamlanabilmiş. Döneminin en gelişmiş teknolojisiyle yapılan köprüde, 456 kalıp taş kullanılmış.
Avrupa’daki Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden olan Mostar köprüsü, atlama platformu haline getirilmiş. Cesur gençler ,özellikle de evlenme arifesinde olan erkekler eşlerine cesaretlerini ispatlayabilmek için bu köprüden atlarlarmış. Zamanla bu bir gelenek haline gelmiş ve hala gittiğinizde mevsime ve soğuğa aldırmadan suya atlayanları görebilirsiniz.
Mostar Köprüsü Hakkında
Acımasız Yıkım
Müslüman, Katolik, Ortodoks ve Yahudileri birleştirerek kültürel bir simge görevi üstlenen bu tarihi köprü ne yazık ki acımasız savaşın kurbanı oldu. İlk saldırıya, Bosnalı Sırplar tarafından başlayan iç savaş sırasında maruz kaldı. 9 Kasım 1993’te ise Hırvat tankları en büyük zararı vererek, köprünün tamamen yıkılmasını sağladılar. Tam 427 yıl hoşgörünün ve kardeşliğin simgesi haline gelmiş olan köprünün dev taşları Neretva Nehri’nin sularına gömüldü.
Yeniden Ayağa Kalkış
Savaş sonrasında yaralar yavaş yavaş sarılmaya çalışılırken köprünün yeniden yapılmasına karar verilir. 1997’de Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), UNESCO, IRCICA ve Dünya Bankası’nın desteğiyle köprünün yapımına başlandı. Başta savaş sırasında sulara gömülen köprünün taşları Neretva Nehrinden çıkarılmaya çalışılır. Bunu da Macar ordusunun dalgıçları üstlenir. Çıkarılan orjinal taşlar Hırvat tanklarının bombalamasından ve suyun içerisinde uzun süre kalmasından dolayı tahribata uğrayarak kullanılmayacak hale gelmiştir. Bunun üzerine köprünün yapıldığı ilk zamanlardaki gibi aslına uygun taşları yapabilmek için kapalı olan taş ocağı yeniden açılır.
Türkiye’den Bosna-Hersek’e yardım amaçlı 17 kişilik bir ekip katılır. Grupta bulunan taş ustaları Unesco tarafından sınavdan geçirilir. Türkiye’den 3 , Bosna-Hersek’ten de 4 kişilik mühendis ve mimardan oluşan grubun özverili çalışmalarıyla Mostar Köprüsü yeniden ayağa kaldırılır. Türkiye’nin 1 milyon dolarlık yapmış olduğu yardımda bu gibi durumlarda yardımlaşmanın ve kardeşliğin ne kadar önemli olduğunun bir göstergesidir.
Orjinaline sadık kalınarak tekrar inşa edilen tarihi köprü, 23 Temmuz 2004 tarihinde çok sayıda devlet temsilcilerinin ve aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bir törenle, İngiliz Prensi Charles tarafından açıldı.
Mostar Köprüsü Nerede?
Her zaman birleştirici görevi üstlenen köprü batıda Hırvatlar , diğer yakasında doğuda bulunan Müslüman halkı yıllarca bir araya getirdi. Savaş sırasında şehirden ayrılan Sırplar ise bir daha geri dönmediler.
2005 yılından bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alıyor. Mostar şehri hala farklı kültürlerin izlerini taşıyor. 2 Sırp Ortodoks ve 1 katolik kiliseyi içerisinde barındıran şehirde 43 cami, mescit ve pek çok tarihi hamam görmek mümkün. Mostar Köprüsünün iki ucunda bulunan kulelerde oldukça dikkat çekici. Bu güzel şehir, 1986 yılında Ağa Han Dünya Mimarlık ödülüne layık görüldü.
Mostar Köprüsüne Nasıl Gidilir?
Meşhur tarihi köprüye ulaşmak çok kolay. Şehire giriş yaptığınızda yürüyerek köprüye ulaşmanız çok uzun sürmeyecek. Arabayla geldiyseniz köprüden geçmeniz mümkün değil. Araç geçişi yok. Köprüye giden cadde araç trafiğine kapalı. En yakın gördüğünüz yerde aracınızı park ederek yürümenizi tavsiye ederim.